295
HDV Enfeksiyonu: Tedavi
Pegile IFN (pegIFN) kullanımı ile ilgili araştırmalarda İtalya (6), Fransa (7) ve
Almanya’da (8) kalıcı virolojik yanıt oranları (KVY) sırasıyla 38 olgunun %21’i, 14
olgunun %43’ü ve 12 olgunun %28’inde sağlanabilmiştir. HIDIT 1 çalışmasında
(9) Almanya, Türkiye ve Yunanistan’dan 90 olgu randomize edilmiş ve bu
hastalarda pegIFN? tedavisiyle %28 KVY sağlanmıştır. Ayrıca bu araştırmada
adefovir eklemenin virolojik yanıtı iyileştirmediği ama HBsAg konsantrasyo-
nunda azalmaya neden olduğu gösterilmiştir. Oysa adefovir monoterapisi et-
kili bulunmamıştır (9). Seriler arasındaki yanıt oranlarının neden farklı olduğu
konusunda kesin bir bilgi yoktur ama olasılıkla bunun sorumlusu bazal klinik,
demografik ve virolojik karakteristiklerin heterojenliğidir.
Tablo 1
’de başlıca
IFN çalışmalarının verileri sunulmaktadır.
Delta virüsünün basitliği, özellikle viral polimerazın olmaması terapötik ilaç-
lar için hedefleri sınırlamaktadır. Araştırmacılar HBV polimerazı inhibe eden
nükleos(t)id (NUC) analoglarını tedavide kullanmışlar, ancak tek başına lami-
vudin (LAM) HDV RNA konsantrasyonunu azaltmada etkili bulunmamış, IFN
ile kombinasyon yapıldığında bile KVY oranlarını artırmamıştır (10). Famsik-
lovir (11), sadece ribavirin (12) veya IFN ile kombinasyonu (13) veya pegIFN
kombinasyonu (6) da virolojik yanıtı artırmamıştır. Entekavir HDV viremisini
azaltmamış ama düşük HDV RNA ve yüksek HBV DNA’lı hasta grubunda ALT
ve HBV DNA’yı azaltmıştır (14). Bir olgu raporunda, yüksek HBV DNA ve HDV
RNA’sı olan bir erkek hastada pegIFN+tenofovir/emtrisitabin tedavisiyle HDV
klirensi ile birlikte HBsAg serokonversiyonu sağlandığı bildirilmiştir (15). Uzun
süreli gözlemsel bir çalışmada (16) ise, HBV+HDV+HIV koenfekte ve anti-HBV
aktiviteli HAART tedavisi alan (tenofovir kombinasyonlu) 16 olguda HDV
RNA’da azalma ortalama 6.1 yılda gözlenmiş ve 3 olguda HDV RNA negatif-
leşmiştir. Bu azalmanın mekanizması bilinmemektedir. NUC analogları HDV
replikasyonunda azalma sağlamamaktadır ancak HBV replikasyonu yüksek
olan olgularda kullanılmaları faydalı olabilir ve uzun süreli kullanıldıklarında
HBsAg konsantrasyonunda giderek azalma da potansiyel etki sağlayabilir.
HBV mutasyonuna neden olan daha eski NUC analoglarının tedavide kulla-
nımı konusu tartışmalıdır.
IFN tedavi sonuçlarını etkileyen temel ve tedavi ile ilişkili faktörler iyi tanım-
lanmamıştır. HDV RNA HBsAg ile pozitif korelasyon gösterir (17,5). Bu nedenle
iki belirleyicinin bazal değeri tedaviye yanıtta yol gösterici olmaktadır. HDV
genotip 1’de pegIFN tedavisine yanıt daha düşüktür. HCV’nin aksine HDV’ye
bağlı siroz pegIFN yanıtında açıkça etkili bulunmamıştır (6,8). Bazal karaci-
ğer biyokimyasal test değerleri de tedavi sonucu ile ilişkili değildir (7). HDV
