246
Kronik HCV
kan ürünleri, IV ilaç kullanımı, çoklu partner ile cinsel ilişki, sağlık çalışanları için
perkütan temas veya dövme ve “piercing” gibi) azaltmaya veya ortadan kaldır-
maya yönelik faaliyetler yapılmalıdır. HCV’ye karşı herhangi bir aşı olmadığından
risk altındaki bireylerin saptanması, bulaşma riskini azaltmak için yapılması gere-
kenler hakkında bilgilendirme ve danışmanlık hizmetlerine olanak sağlar (9,10).
Kan ve Kan Ürünleri ile Bulaşmanın Önlenmesi
1989 yılında HCV’ye karşı antikor testinin bulunmasından önce HCV bulaşımı-
nın en önemli nedeni kan ve kan ürünleri nakli iken, 1992 yılında tüm dünyada
kan ürünü transfüzyonu öncesinde anti-HCV için test yapılması zorunlu hale
getirilmiştir. Anti-HCV testlerinin duyarlılıklarındaki artışla birlikte günümüzde
bu taramaların uygun şekilde yapıldığı ülkelerde kan transfüzyonu sonrasın-
da HCV bulaşımı önemli oranda azalmış, hatta sıfıra yaklaşmıştır. Günümüzde
kan transfüzyonu ile HCV bulaşma riski milyonda birden azdır (7,11).
Ülkemizde ise 1996’da anti-HCV testi yapılması bütün kan bankaları için
zorunlu hale getirilmiştir. Gelişmiş ülkelerde donörlerde serolojik anti-HCV
testlerinin yanı sıra moleküler testlerin kullanımının yaygınlaşmasına karşılık,
DSÖ verilerine göre gelişmekte olan ülkelerde kan bankalarındaki donör
kanlarının %43’ü HCV veya diğer kan yoluyla bulaşan hastalıklar açısından
uygun şekilde test edilmemektedir (6,9).
Kan bankalarında kanla geçen hastalıkların önlenmesinde başka bir strateji
ise, plazma türevi ürünlerde uygulanan virüs inaktivasyonudur (9,10). Pıhtılaşma
faktörleri kullanan hemofili hastalarında virüslerin inaktive edilmeden hastalara
verilmesi sonrasında HCV enfeksiyonu oranı çok yüksekken (%84-100), günü-
müzde etkin viral inaktivasyon işlemleri ve rekombinan pıhtılaşma faktörlerinin
kullanıma girmesi sonrasında bu yolla HCV bulaşımı oldukça azalmıştır. Bu grup-
taki anti-HCV pozitifliği genellikle daha önceki transfüzyonlara bağlıdır (9,10,12).
HCV enfeksiyonu pozitif olan vericilerden yapılan organ transplantas-
yonuyla alıcılara HCV bulaşması oldukça sıktır (13). Doku ve organ vericile-
rinde HCV taraması yapılarak HCV açısından temiz oldukları ortaya konulma-
lıdır. HCV’li kişilere kan, organ, doku ya da semen bağışlamamaları salık
verilmelidir.
İntravenöz İlaç Bağımlılığında Bulaşmanın Önlenmesi
HCV enfeksiyonu oranındaki düşüşe rağmen gençlerde, özellikle IV ilaç alış-
kanlığındaki eğilim nedeniyle, HCV prevalansında artış görülmektedir (11).
Damar içi ilaç kullanımı gelişmiş ülkelerde HCV bulaşımının en önemli nede-
