247
nidir. ABD’de HCV pozitif kan donörlerinde yapılan bir araştırmada hastaların
%49.6’sında IV ilaç kullanımı öyküsü saptanmıştır (8).
HCV için risk grubunda olan IV ilaç bağımlılığını önlemek için danışmanlık
ve eğitim hizmetleri, en önemli birincil korunma faaliyetleridir. IV ilaç bağımlı-
ları, bağımlılığı önlemeye yönelik tedavi almaları ve yeniden başlamayı önle-
me programlarına katılmaları yönünde özendirilmelidir.
Yüksek riskli davranışları devam edenlere enfeksiyonun bulaşma olasılığı-
nı en aza indirmek için danışmanlık verilmelidir. IV ilaç bağımlıları şırıngalarını,
ilaçlarını ve ekipmanlarını paylaşmamalı, yeni ve steril şırıngalar kullanılmalı,
kullanılmış şırınga ve ekipmanlarını atmalıdır. Şırınga ve iğne değişim prog-
ramları, kanla bulaşan virüslerin bulaşma oranını azaltma bağlamında etkili bir
politika olabilir (9,10).
Yüksek riskli davranışlara sahip kişilere hepatit B ve hepatit A aşısı tavsiye
edilmelidir.
Sağlık Kuruluşlarında Perkütan Bulaşmanın Önlenmesi
Perkütan yaralanmalar (delici, kesici alet yaralanmaları), mukozal temas veya
bütünlüğü bozulmuş deri ile temas sonrasında HCV bulaşması oluşabilmek-
tedir. Mukozal temas ile HCV bulaşması çok az olmasına karşılık perkütan
yaralanmalar sonucu bulaşma riski %0 ile 7 arasında bildirilmiştir (ortalama
%1.8) (9,10,14).
HCV bulaşma riski perkütan yaralanmanın tipine bağlıdır. İngiltere’de ya-
pılan bir çalışmada, lümensiz iğne batmalarında ve yüzeysel yaralanmalarda
HCV bulaşması oldukça az ama üzerinde kan bulunan, arter veya vende kul-
lanılmış lümenli iğne batması ile bulaşma (%2.2) daha fazla bulunmuştur (15).
Belgelenmiş HCV bulaşmalarından çoğu kez lümenli iğneler sorumlu
olmakla birlikte, HCV enfeksiyonu konjunktivaya sıçramış kanla ve lümen-
siz iğneyle de bulaşabilir. Bu risklere karşın diş hekimleri de dahil olmak
üzere sağlık çalışanları arasındaki HCV enfeksiyonu prevalansı genel
toplumdakinden fazla değildir (5,10,16).
HCV ve diğer kanla bulaşan enfeksiyonların önlenmesi için, etkenlerin bu-
laşma yolları, epidemiyolojisi, evrensel enfeksiyon kontrol önlemleri, kesici
aletlerle ilgili güvenlik, uygun atık kutularının kullanılması, temas sonrası ön-
lemler ile ilgili eğitimler verilmeli ve eylem planları oluşturulmalıdır.
Kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için standart önlemlere
uyulmalıdır. Ter hariç kan veya vücut sıvıları, ayrıca mukoza veya bütünlü-
ğü bozulmuş deri ile temas durumunda eldiven giyilmelidir. Hasta kanının ya
Korunma
