67
–
Histolojik:
Nekroz ve enflamasyon skorunda 2 puan iyileşme olması ve
aynı zamanda fibroziste kötüleşme olmaması
Klinik olarak, tedaviye başlandığında kısa vadede ilk tedavi hedefleri olan HBeAg
serokonversiyonu, ALT’nin normal düzeye inmesi ve hepatik dekompansasyo-
nun önlenmesi, hepatik nekroenflamasyon ve fibrozisin tedavi süresince/sonra-
sında kalıcı olarak azalması ile tedaviye kalıcı yanıt sağlanmasından sonra ideal
son hedef olan HBsAg kaybı ne yazık ki kullanımda olan tedavi ajanlarıyla çok
nadiren sağlanmaktadır. Bu nedenle kalıcı virolojik (HBV DNA) baskılama sağ-
lanması daha gerçekçi bir hedef olarak gözükmektedir. Tedavinin en son, uzun
vadeli hedefleri ise hepatik dekompansasyonun önlenmesi, siroz ve/veya HCC
gelişme riskinin düşürülmesi veya gelişmesinin önlenmesi ve yaşam süresinin
uzatılmasıdır (17).
1. HBeAg-pozitif ve HBeAg-negatif hastalarda tedavide hedeflenen ideal
son nokta, tedavinin kesilmesine rağmen devam eden, anti-HBs oluşumu
ile birlikte olan veya olmayan, kalıcı HBsAg kaybıdır. Bu durum kronik he-
patit B aktivitesinin tamamen ve tanımlandığı şekliyle remisyona girdiğini
de gösterir (18).
2. HBeAg-negatif hastalarda (hem başlangıçta HBeAg-pozitif olup kalıcı an-
ti-HBe serokonversiyonu sağlananlar hem de baştan beri HBeAg-negatif
olanlar) tedavinin sonlandırılmasından sonra da devam eden virolojik ve
biyokimyasal yanıt ikinci sırada tatmin edici bir tedavi sonu yanıtıdır çünkü
daha iyi bir prognozla ilişkili olduğu gösterilmiştir.
3. HBeAg-pozitif olup anti-HBe serokonversiyonu gelişmemiş ve HBeAg-ne-
gatif olgularda uzun süreli tedavi sonrasında kalıcı virolojik yanıt (duyarlı
bir PCR test yöntemiyle HBV DNA bulunmaması) sağlanması da üçüncü
sırada arzu edilen tedavi hedefidir.
Kronik hepatit B enfeksiyonunda antiviral tedavi kullanımının hepatit B virüs rep-
likasyonunu baskılamada, karaciğer enflamasyonu ile fibrozisini azaltmada ve
karaciğerde hastalığın progresyonunu önlemede etkili olduğu gösterilmiştir. An-
cak halen kullanımda olan tedaviler hepatit B virüsünü tamamen eradike edeme-
mektedir ve bu nedenle halen anahtar sorular, “Hangi hastanın tedaviye ihtiyacı
vardır?” ve “Hangi hasta tedavisiz takip edilmelidir?” olarak kabul edilmektedir.
Bütün dünyada lokal, ulusal veya uluslararası birçok dernek veya kuruluş tarafın-
dan, hekimleri kronik hepatit B tanısı ve uygun tedavisi için yönlendirip kolaylık
Kronik HBV Enfeksiyonunda Tedavi