70
Kronik Hepatit B
Tenofovir ile adefovir tedavilerinin karşılaştırıldığı, 348 hastanın izlendiği bir
Faz 3 çalışmada, tedavi başlangıcında ve 5 yıl sonrasında yapılan biyopsilerde,
olguların %51’inde fibroziste en az 1 derece azalma olduğu ve sirozlu 96 hastanın
71’inde (%74) sirozun gerilediği ortaya çıkmıştır (25).
Non-sirotik olgularda bütün kılavuzların görüş birliğine vardığı durum, serum
HBV DNA düzeyinin 20,000 IU/ml’den fazla olduğu ve ALT düzeyinin sürekli
yüksek seyrettiği ve/veya histolojik olarak orta/ciddi enflamasyon veya fibrozis
olan olgularda tedaviye başlanması gerekliliğidir. Ancak önerilen HBV DNA ve
ALT sınır düzeyleri ile karaciğer biyopsisi gerekliliği konusunda, kılavuzlar ara-
sında tedavi endikasyonları bakımından küçük farklılıklar bulunmaktadır. AAS-
LD kılavuzunda tedaviye başlanması için gereken HBV DNA düzeyi 20,000
IU/ml olarak bildirilmiştir (19). APASL kılavuzunda HBV DNA sınır düzeyi, HBe-
Ag-pozitif hastalar için 20,000 IU/ml ve HBeAg-negatif hastalar için 2000 IU/
ml olarak önerilmekte; buna karşılık EASL kılavuzunda HBeAg durumundan ba-
ğımsız olarak tedaviye başlanması için HBV DNA eşik değeri 2000 IU/ml olarak
önerilmektedir (17,18).
Bütün kılavuzların birleştiği bir başka nokta, HBV DNA ve ALT’nin tek bir
değerinden çok, art arda alınan seri değerlerinin tedavi kararında daha fazla
önem taşımasıdır. HBV DNA kriterini karşılayan olgularda EASL kılavuzunun te-
daviye başlama önerisi, karaciğer biyopsisi (veya HBV enfekte hastalar için va-
lide edilmiş non-invazif marker) sonucunda orta-ciddi enflamasyon ve/veya en
az orta derecede fibrozis varken ALT’nin üst sınırından daha yüksek değerde
olmasıdır. APASL ve AASLD’de ise, HBV DNA kriterini karşılayan ve karaciğer
biyopsi sonucu da aynı durumda sonuçlanan hastalarda tedaviye başlanması
durumu, ALT düzeyinin üst sınırın iki katından fazla olması şeklinde belirtilmek-
tedir. AASLD kılavuzu, ALT üst sınırını erkekler için 30 U/L, kadınlar için ise 19
U/L gibi düşük değerler olarak bildirmektedir. Aynı kılavuzda, özellikle 40 yaş
üstü hastalarda hafif düzeyde artmış ALT saptandığında biyopsi önerilmektedir
(19). Bütün kılavuzlarda tedavi kararı için, HBV replikasyon durumu, ALT düzey-
leri ve karaciğer histolojisinin yanı sıra hasta yaşı, HBeAg durumu, ailede HSK
öyküsü, mesleksel gereklilikler, aile planlaması (gebelik vb) ve hasta tercihi gibi
durumların da değerlendirilmesi gerektiği bildirilmektedir.
Tablo 2
’de kronik
hepatit B tedavisinde AASLD, APASL ve EASL kılavuzlarının önerileri karşılaş-
tırılmaktadır.
Bütün kılavuzlar HBeAg-pozitif hastalarda tedaviye başlanmadan önce 3-6
ay izleme ve eğer spontan serokonversiyon olmazsa tedavi önerirken, HBeAg
