81
AASLD ve EASL, HBeAg serokonversiyonu olan ve HBV DNA’sı negatifleşen
olgularda 6-12 ayda bir HBsAg bakılmasını önermektedir (18,19).
Nükleo(s)tid analoğu kullanacak hastalar tedaviye başlamadan önce uygun
dozu belirlemek için böbrek fonksiyonları açısından kontrol edilmelidir. Böbrek
fonksiyonlarında bozukluk olanlar, özellikle adefovir veya tenofovir kullanacak-
larsa, nefrotoksisite riski nedeniyle böbrek fonksiyonları açısından düzenli izle-
meye alınmalıdır. Bir faz 3 çalışma sonucuna göre tenofovir kullananlarda 5 yıllık
tedavi sonunda olguların sadece %1’inde serum kreatinin değerlerinde yükselme
olmuştur (25).
Kronik Hepatit B Tedavisinin Süresi
Bütün kılavuzlarda PEG-INF? tedavisi süresi hem HBeAg-pozitif olgularda hem
de HBeAg-negatif olgularda 48-52 hafta olarak önerilmektedir (17,18,19).
Nükleo(s)tid analoglarıyla tedavinin sonlandırılması konusunda ise kılavuzların
farklı önerileri bulunmaktadır. Bütün kılavuzlar HBeAg pozitif olgularda HBeAg
serokonversiyonu gelişip HBV DNA kaybı gerçekleştikten sonra 6-12 ay konsoli-
dasyon tedavisinin ardından nükleo(s)tid analoglarının kesilebileceğini belirtmek-
tedir (17,18,19). Uzun dönem izlemeli faz 3 çalışmalarda 4-5 yıllık aralıksız tedavi
sonunda HBeAg-pozitif olguların %50 kadarında HBeAg serokonversiyonu bildi-
rilmekte, dolayısıyla hastaların yarısının 5-6 yıldan daha fazla tedavi gerektirdiği
ortaya çıkmaktadır. Çoğu araştırmacının HBeAg serokonversiyonu gelişmeyen
olgularda 5 yıldan sonra da tedavinin devamını önermesiyle birlikte, tedavinin
5 yıl sonrasına ait güvenilirlikleri ve etkililikleri ile ilgili yayınlanmış çok çalışma
bulunmamaktadır. Tedavi devamı ile ilgili bu öneri, ilaçların güvenilir olmalarına ve
zaman içinde gelişebilecek etkililiklerini izleme hedefine dayanmaktadır. Aslında
birçok araştırmacının HBeAg serokonversiyonu gelişse bile tedavinin süresiz de-
vamı konusunda tartışmaları devam etmektedir. Süresiz tedavi taraftarı olan araş-
tırmacıların gerekçeleri ise, NUCs tedavisi ile gelişen HBeAg serokonversiyonu-
nun devamlılık olasılığının az olması ve HBeAg serokonversiyonu devam etse
bile HBV replikasyonunun devam etmesi ile ilgili verilerin bulunmasıdır (29,49).
Ayrıca, NUC tedavisinin kesilmesinden sonra relaps oranlarının yüksek olduğu
ve HBeAg serokonversiyonuna rağmen HBV replikasyonunun devam ettiği ciddi
fibrozis ve sirozlu olgularda EASL kılavuzu, HBsAg kaybına kadar NUC tedavi-
sine devam edilmesini önermektedir (18). NUC tedavisi sonrası bildirilen HBsAg
kaybı oranları oldukça düşük olduğundan, birçok olguda tedavi kesilemeyip be-
lirsiz bir süre devamı gerekmektedir.
Kronik HBV Enfeksiyonunda Tedavi
