171
kullanılarak 12 hafta süreyle (genotip 1, 4, 5 veya 6),
c. Sofosbuvir + daklatasvir ile birlikte ribavirin kullanılarak 12 hafta sü-
reyle (tüm genotipler) tedavi edilmelidir.
Ancak CPT-C siroz >12 puan veya MELD skoru >20 olan hastalarla ilgili veri-
ler sınırlıdır. Sağkalımın en üst düzeye çıkarılması açısından tedavinin optimal
zamanı (nakilden önce, nakilden sonra) hâlâ tartışmalıdır ve birey bazında
değerlendirilmesi gerekir. Karaciğer nakli bekleyen dekompanse siroz has-
talarında bildirilen güvenlik verilerinin sınırlı olması nedeniyle sık klinik ve la-
boratuvar değerlendirmeleri yapılması önerilir.
Karaciğer Nakli Sonrası Nüks Olan Hastalarda Tedavi
Karaciğer nakli sırasında HCV RNA’sı pozitif olan hastalarda nakil sonrası
HCV enfeksiyon nüksü önemli bir sorundur (18). HCV ile ilişkili karaciğer has-
talığının süreci, karaciğer nakli olan hastalarda hızlanır ve bu hastaların yak-
laşık üçte birinde, nakil sonrası 5 yıl içinde siroz geliştirir (22-23). Nakilden bir
yıl sonra akut kolestatik hepatit gelişen hastalar ya da orta ve ileri derecede
fibrozu olan hastalar veya portal hipertansiyonu olan hastalar greft kaybı ba-
kımından yüksek risk altındadır ve acilen antiviral tedavi başlanması gerekir
(24-25).
PegIFN-? + ribavirin ile tedavi düşük KVY oranları sağlar ve karaciğer nakli
alıcıları tarafından kötü tolere edilir. Telaprevir ya da boseprevir eklendiğin-
de genotip 1 ile enfekte hastalarda KVY oranları %60-70’e yükselir ama sık
ortaya çıkan yan etkiler tedavinin ana güçlüğünü oluşturur. Ayrıca, ilaçlar ara-
sı etkileşimlerin önüne geçebilmek için kalsinörin inhibitörlerinin dozlarında
ayarlamalar gerekir. Yine de HCV klirensinin gerek greft gerekse hasta sağ-
kalımı üzerinde olumlu etkisinin olduğu gösterilmiştir (26-27).
Karaciğer nakli sonrası HCV nüksü olan hastalarda IFN içermeyen bir re-
jimin güvenliliğini ve etkililiğini değerlendiren ilk çalışmada, sofosbuvir + ri-
bavirin kombinasyonu 24 hafta süreyle kullanılmıştır (28). Bu kombinasyon
mükemmel bir güvenlik profiliyle %70’lik KVY12 oranı sağlamıştır. Sofosbuvir
ile takrolimus veya siklosporin arasında önemli etkileşim olmadığından kalsi-
nörin inhibitörü dozunda ayarlamalar gerekmemiştir.
Bir başka çalışmada, 12 ya da 24 hafta süreyle sabit doz sofosbuvir +
ledipasvir kombinasyonu ile birlikte ribavirin kullanımının etkililiği ve güven-
liliği değerlendirilmiştir (29). Bu çalışmaya alınan olgular önceden tedavi
görmemiş veya tedavi deneyimi olan, tüm fibroz aşamalarındaki (F0–F4),
Özel Hasta Gruplarında HCV Enfeksiyonunun Tedavisi
