19
tur. Daha sonra 2000’li yıllarda yapılan çalışmalarda kitlesel aşılama öncesi ve
sonrasında HBV prevalansında önemli bir değişikliğin olmadığı gösterilmiştir.
Bu durumun nedenlerinden biri erişkin aşılama çalışmalarının henüz yaygın-
laşmamış olmasıdır. Ülkemizde son on yıl içinde toplumun değişik kesimlerin-
deki kişileri kapsayan çalışmalarda HBsAg pozitiflik oranı %0.7-12 (ortalama
%5) olarak bildirilmektedir. Bu çalışmaların birbiriyle karşılaştırılması oldukça
zordur, ancak HBsAg pozitifliğinin Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu
bölgelerinde yaşayan kişilerde ve yine bu bölgelerden göç alan yerlerde
yaşayanlarda daha yüksek oranlarda olduğu gözlemlenmektedir.
Türkiye’de 1999-2009 yılları arasında yayınlanmış olan HBsAg prevalansı
ile ilgili toplam 129 çalışmanın dahil edildiği bir metaanalizde, ülkemizde HB-
sAg prevalansı %4.57 olarak hesaplanmış ve yaklaşık 3.3 milyon kronik HBV’li
kişi bulunduğu tahmin edilmiştir. Popülasyon genişliğine göre bölgesel HB-
sAg prevalans oranları ise Batı bölgelerde %3.47, İç Anadolu’da %4.86, Doğu
ve Güneydoğu Anadolu’da %6.72 olarak hesaplanmıştır (10). Viral Hepatitle
Savaşım Derneği (VHSD) ve Türk Karaciğer Hastalıkları Araştırma Derneği
tarafından 2008-2011 yılları arasında toplumu bilinçlendirme ve epidemiyo-
lojik değişimi belirleme çalışmaları yapılmıştır. VHSD’nin saha çalışmalarına
göre; 2008-2011 yılları arasında HBsAg prevalansı sırasıyla %2.4, %1.9, %3,
%2.7 olarak belirlenmiştir. HBsAg pozitifliği en yüksek %4.1 oranı ile Güneydo-
ğu Anadolu bölgesinde, en düşük %1.4 oranı ile Ege bölgesinde saptanmıştır.
Aynı dernek Sağlık Bakanlığı ile işbirliği yaparak, 2009-2011 yılları arasında
“Otobüs projesi”ni gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada çeşitli eğitici sunumlar
Tablo 1:
HBV’nin bulaşma yolları ve epidemiyolojisi (1)
Yüksek
Orta
Düşük
HBV taşıyıcılık oranı
?%8
%2-7
?%2
Coğrafi dağılım
Güney Doğu Asya
Çin
Pasifik Adaları
Alaska
Sahraaltı Afrika
Akdeniz havzası
Doğu Avrupa
Japonya, Güney
Amerika
Ortadoğu
ABD
Kanada
Batı Avrupa
Avustralya
Yeni Zelanda
Enfeksiyonun
kazanılma yaşı
Perinatal/erken
çocukluk
Erken çocukluk
Yetişkin
Enfeksiyonun
bulaşma yolu
Anneden bebeğe
ve perkütan
Perkütan, cinsel
ilişki
Cinsel ilişki,
perkütan
HBV Enfeksiyonunun Epidemiyolojisi
