29
Hepatit B Enfeksiyonu İmmünpatogenez
DNA düzeylerinin önce yükseldiği ardından düştüğü gösterilmiştir (3). İnsan-
larda gelişen enfeksiyonu izleyen erken dönemde gerçekleşen intrahepatik
olaylar tam olarak bilinmese de, HBV DNA düzeylerinin düşmesinde doğal
ve adaptif immün yanıt hücrelerince üretilen antiviral sitokinlerin rolü olduğu
düşünülmektedir. Özellikle interferon gama (IFN-?), tümör nekroz faktörü alfa
(TNF-?) ve interferon alfa/beta’nın (IFN-?/ß) enfekte hücrelerin doğrudan yıkı-
mına yol açmaksızın viral replikasyonu inhibe eden mekanizmaları harekete
geçirdiği düşünülmektedir (4). Klinik hepatit tablosu, HBV DNA düzeylerinde
düşüş sonrası gözlenir ve başta HBV’ye karşı spesifik ya da spesifik olmayan
T hücreleri ile ilişkilidir. ALT düzeylerinde artışın, HBV ile enfekte hücrelere
karşı sitolitik aktiviteyi düzenleyen CD8 T hücrelerinin ortaya çıkışı ile korele
olduğu bilinmektedir (3,5). HBV enfeksiyonunun kontrolünde hem doğal im-
mün yanıtın hem de adaptif immün yanıtın hümoral ve hücresel bileşenlerinin
birlikte etkililik göstermesi gerekmektedir.
Virüse karşı spesifik immün yanıtın gelişmesi genellikle günler aldığı için,
ilk korunma mekanizmasının nonspesifik mekanizmalarca yürütüldüğü düşü-
nülmektedir.
Doğal İmmün Yanıt
HBV enfeksiyonu immün yanıt tarafından önce kalıp tanımlayıcı reseptörler
arasında yer alan ve patojen ilişkili moleküler kalıpları tanıyan “toll like” re-
septörler tarafından (TLR) fark edilir. “Human leukocyte antigen” (HLA) sınıf I
molekül ekspresyonu düşük olan hepatositlerin, viral replikasyona IFN-? ve
IFN-ß salımı ile karşılık verdiği düşünülmektedir.
Transgenik farelerde IFN-?/ß üretimi, HBV protein sentezini inhibe eden
protein kinaz aktivitesinde artış ve pregenomik RNA içeren viral kapsid kon-
santrasyonlarında 10 kat azalma ile ilişkilidir (6). Buna ek olarak, IFN-?/ß başta
karaciğerde yer alan makrofajlar olan Kuppfer hücreleri ve dendritik hücre-
ler olmak üzere, antijen sunan hücrelerin aktivitelerini düzenler. Aktive olan
antijen sunan hücreler interlökin-18 (IL-18) ve kemokin CCL3 üreterek natural
killer (NK) ve natural killer T (NKT) hücre aktivitesini indüklerler (7). Kuppfer
hücreleri ile NK ve NKT hücrelerinin, HBV’ye karşı ilk yanıtta rol oynadıkları
gösterilmiştir.
HBV transgenik fare modellerinde NKT hücreleri IFN-? üretimi aracılığıyla,
CD4 ve CD8 T hücre aktivasyonu olmaksızın, HBV replikasyonunu doğrudan
ve nonsitolitik yolla inhibe etmektedir (7). Dolayısıyla IFN-? üretiminin sadece
CD4 ve CD8 T hücre aktivitesine bağlı olmadığı söylenebilir. NK ve NKT hücre
