35
deplesyonu yapılan hayvanlarda persistan enfeksiyon geliştiği de göste-
rilmiştir.
Bu çalışmalara ek olarak, HBV persistansında rol alabilecek ancak henüz
bu ilişkinin net olarak gösterilemediği birtakım başka mekanizmalardan da
söz edilebilir.
CD25 CD4 T hücreleri, düzenleyici T hücreleri olarak bilinirler ve immün
aracılı hasarın azaltılması için pro-enflamatuar yanıtların inhibisyonunda gö-
rev alırlar. Düzenleyici T hücre aktivitesi virüs-spesifik CD8 T hücre prolife-
rasyonunu baskılayarak ya da IFN-?, TNF-? gibi antiviral sitokinlerin üretimini
azaltarak kronik viral enfeksiyonların sonlandırılmasına engel olabilir (27). An-
cak kronik HBV enfeksiyonunda görülen HBV-spesifik T hücre tükenmesinde
düzenleyici T hücrelerin rolü açık değildir.
Kronik HBV enfeksiyonu olan bireylerde monosit kökenli dendritik hücre-
lerin T hücrelerini duyarlılaştırma ve IL-12 salım yeteneklerinin azaldığı gös-
terilmiştir. Kronik HBV enfeksiyonu olan bireylerde dendritik hücre sayıları
sağlıklı bireylerden farklı değildir ancak fonksiyonlarında belirgin defektler
bildirilmiştir (25,28).
HBV, hepatositlerde Fas ligand ekspresyonunu indükleyebilir. Fas ligand
eksprese eden enfekte hepatositler, CTL aracılı hasara karşı kendilerini ko-
ruyabilir ve hatta CTL’nin hedef hücreleri öldürmek için kullandıkları Fas li-
gand-Fas reseptör yolağı üzerinden CTL’yi yok edebilirler. Hepatositlerde
Fas ligand ekspresyonunun fazla olması, HBV-spesifik CTL’nin yok olması ve
enfeksiyonun kronikleşmesi ile ilişkili olabilir (29).
Anormal Karaciğer Fonksiyonları ve Alevlenmeler
Viral kontrolü sağlayamayan, yüksek düzeylerde HBV replikasyonunun sür-
düğü ve karaciğer hasarının eşlik ettiği hastaların kanlarında HBV-spesifik
CD4 ve CD8 T hücre yanıtları genellikle saptanamaz düzeylerdedir. Ancak
bu hastaların karaciğerlerinde HBV-spesifik CTL’ler saptanabilir. Düşük et-
kililiklerine ve HBV’yi elimine edememelerine karşın karaciğerde bulunan
HBV-spesifik CD8 T hücrelerin sitotoksik aktivitelerinin hepatosit hasarının
patogenezinde önemli rol oynadığı düşünülmektedir. HBV-spesifik T hücre-
lere ek olarak karaciğerde HBV spesifik olmayan CD8 T hücrelerin de birike-
rek hepatosit hasarına katıldığı belirlenmiştir (2, 19).
HBeAg serokonversiyonu gelişen hastalarda HBeAg’nin kaybına genel-
likle ALT yükselmeleri ve ardından da HBV DNA düzeylerinde düşüş eşlik
eder. Bu akut alevlenmeler asemptomatik olabileceği gibi, hepatik dekom-
Hepatit B Enfeksiyonu İmmünpatogenez
