33
Kronik HBV Enfeksiyonu/HBV-Spesifik İmmün Baskılanma
HBV persistansına yol açan mekanizmalar çok iyi bilinmemekle birlikte, en-
feksiyonun sonlandırılamaması pek çok faktörle ilişkilendirilmektedir.
Transgenik fare çalışmalarıyla, plasentayı geçebilen HBeAg’nin indükledi-
ği neonatal toleransın, yenidoğana bulaşma sonrası immün yanıt gelişmeme-
sinden sorumlu olduğu gösterilmiştir (18). Bu bağlamda, Th2 ağırlıklı sitokin
yanıtının, toleransın üstesinden gelmede Th1 yanıtına göre daha etkin olması
nedeniyle ön plana geçmesi ve enfekte yenidoğanlarda viral persistansa yol
açması söz konusu olabilir.
Yetişkin dönemde edinilen enfeksiyonlardaki HBV persistansının mekaniz-
ması ise tam olarak anlaşılamamıştır. Bu durum, adaptif immün yanıtın viral
proteinlerce spesifik inhibisyonu ya da HBV-spesifik immün baskılanma baş-
ta olmak üzere, pek çok faktörle ilişkili olabilir. Viral inokulumun miktarı ve
erken dönem CD4 T hücre yanıtları da HBV’ye karşı gelişen immün yanıtın
etkinliğini belirleyebilir (10,14).
Kronik HBV enfeksiyonu olan bireylerde HBV-spesifik CD4 ve CD8 T hüc-
re yanıtlarının kaybolduğu gösterilmiştir. Ancak T hücre yanıtsızlığı, viral per-
sistansın nedeni olmaktan çok sonucudur. Aktif viral replikasyon ve yüksek
viral yük T hücre yanıtının tükenmesine ya da tolerans gelişimine yol açabilir.
Kronik HBV enfeksiyonu ve yüksek ALT/HBV-DNA düzeyleri olan hastaların
kan dolaşımındaki HBV-spesifik CD8 T hücrelerin proliferasyon kapasitele-
rinin, düşük viral yükü olan hastalara göre daha düşük olduğu belirlenmiştir
(19). Virüs-spesifik T hücre popülasyonunda ve IFN-? üretiminde azalma, ge-
nel olarak diğer persistan viral enfeksiyonlarda da karşılaşılan bir durumdur.
T hücre yanıtlarındaki kayıp, anerji ya da sitokin yanıtındaki dengenin bozul-
masıyla da açıklanabilir (17).
HBeAg ve HBcAg-spesifik CD4 ve CD8 T hücreleri, bu iki antijenin ami-
noasit sekanslarının büyük oranda ortak olması nedeniyle, çapraz reaktif-
tirler. HBeAg varlığının, HBcAg’ye karşı gelişen T hücre ve antikor yanıtını
baskıladığı gösterilmiştir (20). Özellikle HBeAg pozitif kronik hepatit B ta-
şıyıcılarında kor epitoplarına spesifik CD8 T hücrelerin neredeyse sapta-
namadığı ve IFN-? üretemedikleri bildirilmiştir. Dolayısıyla HBeAg’nin, en-
fekte hepatositlerin HBcAg-spesifik T hücrelerince immün eliminasyonunu
baskılayarak viral persistansa katkıda bulunduğu söylenebilir. Bu durum,
HBeAg üretimine engel olan mutasyonların geliştiği hastalarda, HBeAg
kaybına eşlik eden akut alevlenmeler ve hatta viral kontrolün sağlandığına
Hepatit B Enfeksiyonu İmmünpatogenez