276
Kronik HDV
IFN? fagositozu stimüle eder, hücre yüzeyinde MHC-I ve MHC-II ekspres-
yonunu artırır, viral replikasyonu direkt olarak veya immünmodulatör ve im-
münstimülatör etkisiyle inhibe eder (16). IFN? aynı zamanda IFN? aracılı pro-
tein 10 (CXCL-10) üretimini de stimüle eder. Kemoatraktan bir protein olan
CXCL-10, NK hücreleri, T-hücreleri, makrofaj/monosit ve dendritik hücreleri,
virüsle enfekte hücreleri parçalamak için ortama çağırır. Bu durum karaciğer
hasarına yol açar (13). IFN? aynı zamanda hepatositlerde MHC-I’in yanı sıra
MHC-II’nin de artmış ekspresyonuna neden olur. Bu durum HDV ile enfekte
hastalarda hepatitin ciddi seyretmesiyle sonuçlanabilir (18).
HDV enfeksiyonunun Th-2 aracılı IL-10 salımını artırdığı da gösterilmiştir.
Antiviral tedaviye yanıt vermeyenlerde HDV spesifik IL-10 düzeyinin arttığı
saptanmıştır. Tedaviye yanıt verenlerde IFN ile indüklenen protein 10 düzeyi
daha yüksek bulunmuştur (19).
Hücre Proteom Modifikasyonları ve Hücresel Proteinlerin
Rolü
HDV kendi çoğalması için gerekli enzimlerden yoksun olduğundan, konakçı
hücre proteinleri ve komponentleri HDV patogenezi ile yakından ilişkilidir.
Hücre proteinlerinin HDV RNA ve HDAg ile etkileşimleri esas olarak hücre
proteomunu değiştirir. HDV RNA transkripsiyonunu ve translasyonunu hız-
landırmak için hücresel RNA polimeraz alt grupları, helikazlar, RNA bağlayan
proteinler, heterojen ribonükleoproteinler (hnRBPs) ve transkripsiyonel ile
birleştirici faktörlerin HDAg-S ile etkileşime geçtiği bilinmektedir. HDAg ile et-
kileşime geçen doku transkripsiyonel faktörleri hücresel gen ekspresyonunu
değiştirebilirler. Bu durum sitokin büyüme faktörlerinin, enflamatuar enzim-
lerin ve anti-apopitotik proteinlerin artışı yanı sıra ciddi nekroenflamasyon,
artmış karaciğer hasarı ve HDV ile enfekte hastalarda artmış hücre sağkalımı
ile sonuçlanabilir (20).
Aynı zamanda, karaciğerde belirgin nekroenflamatuar değişikliklerin bu-
lunması ve serumda dolaşan çeşitli antikorlar (örn. üridin difosfat glukuronil
transferaz’a karşı gelişen anti-LKM3) da immün aracılı karaciğer hasarını des-
tekler (21).
Akut ve kronik HDV enfeksiyonunda immün aracılı yanıtın çeşitlilik göster-
diği dikkat çekmiştir. Bu durum HDV süperenfeksiyonunun devamlılığının ve
kronisisitesinin açıklaması olabilir. Sitotoksik T lenfositler, HDV ile enfekte ol-
