152
Kronik HCV
Virolojik testler (nükleik asit testleri) geleneksel olarak kantitatif ve kalitatif
olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Klinik pratikte kalitatif testler kullanılmaktadır.
Kalitatif, yüksek duyarlılıkta
real-time
HCV RNA testleri, virüsün replikasyonunu
gösteren en ideal testlerdir. Dinamik saptanabilir test aralığı 1-7 log
10
gibi geniş
olan testler tercih edilmelidir. Özellikle saptanabilir alt sınırı en az 10-15 IU/ml
olan testlerin seçilmesine özen gösterilmelidir, çünkü bazı tedavi yanıtına göre
belirlenen tedavi rejimlerinde HCV RNA negatifliği 9 IU/ml’nin altı olarak kabul
edilmektedir. Kalitatif, yüksek duyarlılıkta
real-time
HCV RNA testleri, akut enfek-
siyonun 1. ve 3. haftası gibi çok erken döneminde bile pozitif sonuç verir. Tedavi
sırasında çok düşük düzeylerdeki pozitifliği bile saptayabilir. Dezavantajı farklı
testlerin karşılaştırılabilir olmamasıdır. Bu nedenle tedavi izleminde HCV RNA
hep aynı yöntemle test edilmelidir. Birimi IU/ml olmalıdır. Kopya/ml birimi ile hâlâ
sonuçlar çıkabilmektedir. Birbirine kabaca çevrilebilir. 5.2 kopya/ml=1 IU/ml’dir
ancak bu oran her zaman sabit değildir (0.9 ile 5.2 gibi geniş bir oranda olabilir).
HCV kor Ag de serumda saptanabilir ve ölçülebilir. HCV kor Ag miktarı ile
HVC RNA paralellik gösterir. En önemli dezavantajı duyarlılığıdır. Bu neden-
le tedavi yanıtını izlemede kullanımı uygun değildir. Ancak viremi varlığı için
HCV RNA’ya alternatif olabilir.
HCV genotip birkaç yöntemle saptanabilir. En doğru test, PCR tekniği ya
da HCV’nin NS5 ya da E1 bölgesinin direkt sekans analiziyle yapılmaktadır,
ancak bunların klinik pratikte kullanımı uygun değildir. HCV genotipi spesifik
antikorlarla değerlendirilebilir ve bu değerlendirme direkt sekans analizi ile
%90 uyumluluk gösterir. Sınırlı fragman boylu polimorfizm “restricted frag-
ment length” polimorfizm,
reverse
hibridizasyon genotip spesifik problarla
ya da HCV genomumun 5’
noncoding
bölgesinin PCR ile amplifikasyon test-
leriyle de saptanabilir. Bu testlerle %92-96 doğrulukla genotipler saptanabil-
mekte, özellikle genotip 1 yüksek doğrulukla belirlenmektedir. Yüksek mutas-
yon içeren bölgelerdeki çalışmalarda, kullanılan testlerden bağımsız olarak,
alt tip saptamada %10-%25 oranında hatalar meydana gelebilmektedir. HCV
genotipi için HCV genomunun 5’ bölgesinin ters transkripsiyonu için genotip
spesifik probların kullanıldığı “A line” (Inno-LIPA) testi en popüler ticari testtir.
HCV Tanısında Klinik Yaklaşım
Hepatit C enfeksiyonunun tanısında ilk adım, bazı özel hasta grupları dışın-
da, HCV enfeksiyonundan şüphelenilen ya da riskli olan hastalarda HCV’ye
