155
siroz ya da fibroz olmadığını tatmin edici oranda öngörebilmektedirler. APRI
skorlama sisteminin (AST, ALT ve PLT ile hesaplanır) fibrozu belirlemede duyar-
lılığı %77, özgüllüğü %72’dir. İleri derecede fibrozun %51’ini, sirozun da %81’ini
tespit edebilmektedir. APRI >1.5 ise ileri fibroz için pozitif prediktif değer %88,
APRI <2 ise siroz için negatif prediktif değer %93’dür. FIB-4 skoru yaş, AST,
ALT ve trombosit sayısıyla hesaplanır. FIB-4 skorunun 1.45’in altında olmasının
fibrozun olmadığını, >3.25 olmasının ise belirgin fibrozu göstereceği kabul edil-
miştir. FIB-4 skoru <1.45’in ileri fibroz için negatif prediktif değeri %90 olarak
bildirilmiştir. FIB-4 skoru >3.45’in ileri fibroz için duyarlılığı %97, pozitif prediktif
değeri %65 olarak rapor edilmiştir. FIB-4 skoru ile %86 doğrulukla karaciğer
biyopsisinden kaçınılabileceği öne sürülmüştür. Karaciğer histopatolojik ince-
lemesi için karaciğer biyopsisi referans yöntemdir. Ancak invazif bir yöntemdir
ve her ne kadar karaciğer biyopsisinin ciddi komplikasyon riski 1/4000-10000
gibi düşük bir değerde bildirilmiş de olsa %0.009-%0.01 oranında mortalite riski
bulunmaktadır. Kronik hepatit C’de karaciğerin her tarafının diffüz bir şekilde
etkilenmediği düşünülürse, tek bir biyopsi örneği gerçek fibrozu ve nekroenf-
lamasyonu yansıtmamaktadır. Ayrıca örneklem hatası olabilir ve örneğin kap-
süle yakın yerden alındığı biyopsilerde daha fazla miktarda fibroz görülebilir.
Yeterli miktarda biyopsi alınmaması, değerlendiren patologlar arasında her ne
kadar standardize edilmiş olmasına rağmen (metavir, Ishak vb) farklılıklar olması
(kişiye bağımlı, subjektif değerlendirme) da karaciğer biyopsisinin diğer sakın-
calarıdır. Günümüzün gerek uluslararası kılavuzlarda, gerek ulusal kılavuzlarda,
gerekse de sağlık uygulama tebliğinde KHC’li hastalara rutin karaciğer biyop-
sisi önerilmemektedir. KHC’li hastalarda karaciğer biyopsisi ancak nedeni belli
olmayan veya diğer potansiyel karaciğer hastalıklarını (otoimmün hepatit, al-
kolik hepatit, nonalkolik steatohepatit vb) değerlendirmek için uygulanmalıdır.
Kaynaklar
1.
Chopra S, Clinical manifestations and natural history of chronic hepatitis C virus
infection. Uptodate, last updated: Apr 30, 2015.
2.
Terrault N.A, Chopra S. Diagnosis and evaluation of chronic hepatitis C virus
infection Uptodate, last updated: Mar 19, 2015.
3.
EASL Recommendations on Treatment of Hepatitis C 2015. J Hepatol. 2015
Jul;63(1):199-236. doi: 10.1016/j.jhep.2015.03.025. Epub 2015 Apr 21.
4.
Wedemeyer H. Hepatitis C. Eds; Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, Sleisenger and
Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease- 2 Volume Set, 10th Edition. 1332-1339.
5.
Yılmaz G. Kronik hepatitlerde invaziv ve invaziv olmayan testlerin karşılaştırılması.
Eds Tabak F, Tosun S. Viral Hepatit 2013. İstanbul, 199-214.
HCV Enfeksiyonu Tanısında Kullanılan Testler
