217
Kronik Hepatit C Tedavisinde Kilometre Taşları
KHC enfeksiyonunun tedavisinde son 30 yılda çok önemli gelişmeler sağ-
lanmıştır. 1986 yıllında kronik non-A non-B hepatitinde interferonların (IFN) et-
kinliğinin gösterilmesiyle tedavi süreci başlamıştır. 1990’lı yıllarda artık hepatit
C olarak adlandırılan virüsün tedavisinde IFN’nin yanına ribavirin (RBV) ek-
lenmiştir. 2000’li yıllarda ise, pegile interferon (pegIFN) ve RBV kombinasyo-
nu tedaviye girmiştir. PegIFN+RBV kombinasyonu ile HCV tedavisinde KVY
oranlarında belirgin artış sağlanmıştır (2,16-18).
Son yıllarda moleküler biyolojide yaşanan hızlı gelişmeler sonucu HCV’nin
yaşam döngüsündeki moleküler yolaklar anlaşılmış ve böylece pek çok viral
proteini spesifik olarak bloke eden ilaçlar bulunmuştur.
2011 Mayıs ayında KHC tedavisinde yeni bir çığır açan direkt etkili antiviral
ajanların (DAA) ilk temsilcileri olan boseprevir (BOC) ve telaprevir (TVR) ABD
ve Avrupa’da ruhsatlandırılmıştır. Bundan sonra her iki ilaç da KHC genotip 1
hastalarda pegIFN+RBV kombinasyonu ile birlikte kullanılmaya başlanmış ve
KVY oranlarında önemli artış sağladıkları gösterilmiştir (19).
KHC tedavisindeki gelişmeler çok hızlı bir şekilde devam etmektedir. Vi-
ral ve konak faktörlerine etkili çok sayıda DAA geliştirilme aşamasındadır.
Bunlar günümüzde hızla klinik kullanıma girmektedir. KHC tedavisinde yeni
geliştirilen oral antivirallerle artık tedavide neredeyse %100’lere ulaşan KVY
oranlarından bahsedilmektedir (4,19). Son derece etkili bu yeni tedavilerle
HCV ile ilgili morbidite ve mortalitenin önemli ölçüde azaltılması fırsatı ortaya
çıkmıştır. Ancak bu tedavilerde yanıtlanması gereken direnç ile ilgili pek çok
soru bulunmaktadır.
İnterferon ve Ribavirin
Yakın zamana kadar kronik HCV enfeksiyonu için standart tedavi pegIF-
N+RBV kombinasyonu idi. İnterferonlar bakteri, virüs, parazit ve tümör hücre-
lerine karşı yanıtta immün sistem hücreleri tarafından oluşturulan doğal pro-
teinlerdir. İnterferonlar antiviral etkilerini konakçı genlerini uyararak antiviral,
immünomodülatör etki ile gösterirler. INF’ler doğrudan virüsü hedef almazlar.
Bu nedenle hepatit B ve C virüsü enfeksiyonu tedavilerinde IFN’ye karşı di-
renç gösterilmemiştir (20,21).
RBV sentetik guanozin analoğudur. Hücre içi ana metaboliti RBV trifosfatdır
Antiviral Direnç
